Halk arasında ‘eksi hesap’ olarak bilinen Kredili Mevduat Hesabı (KMH), son dönemde en sık başvurulan borçlanma araçlarından biri haline geldi. Yüksek faiz oranlarına rağmen kolay erişilebilir olması ve anlık nakit ihtiyacını karşılaması, bu hesaplara ilgiyi artırıyor. Hesapta bakiye bulunmadığında otomatik devreye giren ve günlük faiz işletilen KMH’ler, hesaba para girişi olduğunda otomatik tahsil ediliyor. Bu her ay yenilenen kredi mekanizması, yurttaşları hayat pahalılığı karşısında sürekli bir borçlanma döngüsüne sürüklüyor.
KMH hesaplarına uygulanan faiz oranı yüzde 4,75 düzeyinde bulunuyor. Banka Sigorta Muamele Vergisi (BSMV) ve Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) da eklenince faiz oranı daha da yükseliyor.
10 bin lira tutarında 30 günlük kredili mevduat kullanımı sonrasında geri ödenecek tutar 10 bin 617 lira oluyor. Bu tutarın 142 lirasını vergi ve fon, 475 lirasını ise faiz ödemesi oluşturuyor. Yüksek faiz oranına rağmen kullanıcı sayısı ve bakiyesi son iki yılda hızla katlandı. Sıkı para politikalarıyla birlikte faizlerin artırılmaya başladığı Haziran 2023’te 117,6 milyar TL olan KMH borçları BDDK’nin 15 Ağustos haftasına ilişkin son verilerinde 594 milyar 376 milyon lira oldu.
Haziran 2023’te 27,7 milyon kişinin kullandığı KMH, aradan geçen iki yılda 2,6 milyon kişi artarak 30,3 milyon kişiye ulaştı. Sadece Haziran ayında 177 bin kişi ilk defa kredili mevduat hesabı kullanmaya başladı.
Dar gelirli kesim geçinmek için KMH’e yüklenirken kişi başına düşen borç tutarı daha hızlı artış gösterdi. Haziran 2023’te 4 bin 468 lira olan kişi başına düşen KMH borç bakiyesi, yaklaşık 4,5 kat artarak Haziran 2025 itibarıyla 19 bin 996 liraya çıktı.
Faiz oranlarının artmasıyla kredilerde yaşanan geri ödeme krizi, KMH’lerde da yaşanmaya başladı. Kredili mevduat hesaplarındaki sorunlu kredi oranı yüzde 2,1’den yüzde 4’e çıktı. Tasfiye olunacak KMH tutarı Haziran itibarıyla 25 milyar 481 milyon lira olarak hesaplandı.
DEPREM İLLERİNDE DİKKAT ÇEKEN ARTIŞ
KMH kullanımı en hızlı büyüyen il yüzde 171 artış ile Tunceli oldu. Ancak son 12 ay içerisinde KMH kullanımı en hızlı artan iller içerisinde deprem illeri dikkati çekti. Son bir yılda KMH kullanımı Osmaniye’de yüzde 132, Maraş’ta yüzde 127, Adıyaman’da yüzde 126, Hatay’da yüzde 122, Malatya’da ise yüzde 118 arttı.
YAPILANDIRMA DEVAM EDİYOR
BDDK tarafından son getirilen gecikmiş kredi kartı, kredi borcu veya KMH yapılandırma düzenlemesiyle yüzde 3,11 tavan faizle 48 aya kadar vadeli yapılandırma devam ediyor. Yüzde 3,11 olarak belirlenen yapılandırma faizi, vergilerle birlikte yüzde 4,04'e, yıllık basit faizi ise yüzde 48,52'ye denk geliyor. 10 Ekim tarihine kadar devam eden başvurularda 50 bin TL’nin yapılandırmasının geri ödemesi şöyle:
• Vade: 12 ay
• Taksit tutarı: 5 bin 341 TL
• TOPLAM ÖDEME (12 ay): 64 bin 92 TL
• Vade: 24 ay
• Taksit tutarı: 3 bin 294 TL
• TOPLAM ÖDEME (24 ay): 79 bin 56 TL
Havva Gümüşkaya / Birgün