Gazete Memur

21/b yöntemi kamu ihalelerinde gözde alım yöntem haline geldi.

İBB iddianamesinde suç unsuru sayılan 21/b yöntemi, AK Parti hükümetleri döneminde kamu ihalelerinde gözde alım yöntem haline geldi. 2021’de 62,3 milyar TL olan pazarlık 21/b yöntemli alımlar, gezilerden hediye alımlarına kadar hemen her ihalede kullanılarak 2025’in ilk yarısında 529,5 milyar TL’ye fırladı.

Giriş:
Güncelleme:

Hukukçuların, “Cumhuriyet tarihinin en büyük iddianamesi” olarak nitelendirdiği İBB iddianamesinde, İBB iştiraklerinin ihalelerine yönelik değerlendirmeler yer aldı.

Aralarında İBB Başkanı ve CHP'nin Cumhurbaşkanı Adayı Ekrem İmamoğlu’nun da yer aldığı 402 şüpheliye yönelik iddianamede, “Pazarlık usulü ihalelere” suç isnat edildi. Soruşturma kapsamında ifadeleri alınan bazı tanıklar, bazı şirketlerin davet edildiği pazarlık yöntemli ihaleler ile İBB bürokratlarının haksız kazanç elde ettiğini savundu.

İddia makamı da “Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Zararına Dolandırıcılık Suçu Açısından Yapılan Değerlendirme” başlığı altında ihaleler ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. İBB iştiraklerinin ihalelerinin teknik şartnamelerinde ihalelere katılımı zorlaştıran ve rekabeti engelleyen çok sayıda hüküm yer aldığı savunularak, bu yolla kamunun zarara uğratıldığı öne sürüldü.

AK PARTİ İLE OLAĞAN

İBB iddianamesi, gözlerin bir kez daha kamu ihalelerine çevrilmesine neden oldu. İddianamede, “Rekabeti kısıtlayıcı” olduğu değerlendirilen Pazarlık yöntemi, AK Parti döneminde gezilerden hediye alımlarına kadar hemen her ihalede başvurulan yöntem haline getirildi.

AK Parti hükümetleri döneminde çok sayıda kamu ihalesi, “Rant aktarma aracı” olarak kullanıldığı gerekçesiyle tartışma yarattı.  Yalnızca istisnai hallerde kullanılması öngörülen Pazarlık 21/b yöntemine, araç kiralama ihalelerinden yemek hizmeti alımına, milli manevi değerlerin artırılması gerekçesiyle düzenlenen gezilerden bina onarımına kadar ilgili ilgisiz her tür ihalede başvuruldu.

ÇARPICI ARTIŞ

Pazarlık 21/b yöntemli kamu alımlarının adedi ve tutarı, yıllara göre şöyle gerçekleşiyor:

• 2021: 7 bin 476 alım, 62,3 milyar TL

• 2022: 10 bin 82 alım, 168,9 milyar TL

• 2023: 8 bin 892 alım, 562,1 milyar TL

• 2024: 7 bin 843 alım, 729 milyar TL

• 2025 (Ocak-Haziran): 3 bin 472 alım, 529,5 milyar TL

Mustafa Bildircin / Birgün