-MEB, özel okullarda yaptığı denetimler sonucunda ‘hayalet sınıflar’ sorunu kapsamında 403 öğrencinin diplomasını iptal etti. Aynı denetimlerde 398 öğrencinin ise usulsüz yollarla sınıf geçtiği tespit edildiği için öğrenciler önceki sınıf seviyesine çekildiler. Ayrıca mevzuata aykırı fiilin işlendiği tespit edilen altı özel okulun çalışma ruhsatı da bu doğrultuda iptal edildi.
Eğitimin kanayan yarası hayalet sınıflar ve bunu besleyen şişirilmiş notlar geçtiğimiz aylarda dünyanın saygın dergilerinden biri olan European Journal of Education (SSCI Q1) makalesine de konu oldu. ‘Şişirilmiş notlar ve not enflasyonu’ adını taşıyan makaleyi kaleme alan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yusuf Kızıltaş ile konuştuk.
“MEB’in bu konuda ortaya koyduğu irade çok değerli ve önemli. Çünkü ortada ciddi bir usulsüzlük ve kul hakkı var” diyen Yusuf Kızıltaş şunları söyledi:
KÂĞIT ÜSTÜNDE SINIF
Şöyle düşünün: Bir okul var, o okulun bazı sınıflarında kayıtlı görünen öğrenciler var. Ancak bu öğrenciler o sınıfta sürekli devamsızlık yapıyor veya okula hiç gitmiyor. Ardından sizler bu öğrencileri ‘devamlı’ ve hatta ‘başarılı’ gibi gösteriyorsunuz. Yani kâğıt üstünde sınıf var ama uygulamada şaibe var. Hâliyle gelmeyen veya devamsızlık yapan öğrencinin de notunu şişiriyorsunuz. Özel okullardaki şişirilmiş not probleminin ana sebeplerinden birisi de hep buydu. Bu döngüde ‘kolay diploma’ elde etmenin anahtarı da bazı özel okullarda saklıydı.
OKULA UĞRAMIYORLAR
Peki neden hayalet sınıflar ve onu besleyen şişirilmiş notlar? Öğrenci çok başarılıdır ve siz bunları dershanelerde ya da etüt merkezlerinde daha çok zaman almasını sağlamak istiyorsunuz. Çünkü bu öğrenciler özel okullar için ciddi bir reklam fırsatıdır. O öğrencilerin çok iyi bölümlere/üniversitelere yerleşmesi için çok iyi hazırlanması gerekir. Öğrencileri okulda devamlı gösteriyorsunuz ve notlarını şişiriyorsunuz. Ne ilginçtir ki, o dershanelerin veya etüt merkezlerinin de o özel okullarla veya oradaki öğretmenlerle/yöneticilerle bir bağı oluyor. Bunun yanında başarısız ama maddi durumu çok iyi öğrenciler de hayalet sınıflarda olabiliyor. Onlar okula hiç uğramıyorlar bile.
HAYALET ÖĞRENCİLER
Hayalet sınıfların tamamen ‘hayalet öğrencileridir’ bunlar. Onların da notları şişiriliyor. Nispeten başarısız öğrenciler için temel amaç önce bir diploma sahibi olmak sonra ise vakıf üniversitesinde okumak önceliklidir. Nihayetinde bu kapsamda yer alan özel okullarda hem hayalî yani sahte diplomalar hem de not enflasyonu ortaya çıkıyor. Fırsat ve imkân eşitliği baltalanıyor.
Öte yandan bazı devlet okullarında da bu döngü var maalesef. O okullar da başarılı olan öğrencileri, okuldaki öğretmenlerin veya idarecilerin ilişkilerinin olduğu kurslara/etüt merkezlerine veya dershanelere göndererek kendi hayalî sınıflarını oluşturuyor. Bunu dönem sonlarına doğru yaparlar genellikle. Velilerden sözde mazeretlerle dilekçeler alarak da devamsızlıklarını düşürüyorlar. Aynı öğrencilerin notlarını şişiriyorlar ki, diploma notları iyi olsun ve özel okullarla da rekabet edebilsinler. Kısacası bu döngüde herkes gücü kadar usulsüzlük yapıyor.
NE YAPILMALI?
Bunun çözümleri çeşitlilik gösterebilir. Not sistemleri ve çizelgeleri sürekli denetlenmelidir. Devlet okullarından özel okullara özellikle de liselere belirli sınıf seviyesinden sonra geçişler önlenmelidir. Devamsızlık yapan öğrencilerin takibi ve denetimiyle yakından ilgilenmek gerekir. Dershaneler, kurslar veya etüt merkezleri bu problemden dolayı denetlenmelidir. İdarecilerin, öğretmenin e-Okul sayfası üzerinden herhangi bir öğrencinin notunu değiştirme yetkisi elinden alınmalıdır.
ÜNİVERSİTELER DE BENZERİNİ YAPIYOR
Ben bunun özel üniversite ayağının olduğunu düşünüyorum. Bazı özel üniversitelerde bu anlamda çok ciddi usulsüzlükler var ki, bu da patlak verecektir veya gündeme getirilmelidir.
OBP SİSTEMİNE NEŞTER VURULMALI
Eğitimciler, Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) sisteminde değişiklik talep ediyor. Gazetemize konuşan eğitim uzmanları “OBP, lise not ortalamasının üniversite sınavı puanına eklenmiş hâli. Lisedeki diploma notun 100 üzerinden kaçsa, 5 ile çarpılıp OBP’ye çevriliyor. 80 ortalaman varsa OBP 400 oluyor. Bu da 0,12 katsayıyla YKS puanına +48 puan olarak yansıyor. Kâğıt üstünde güzel ama uygulamada ciddi adaletsizlikler oluşturuyor. Her okul aynı zorlukta not vermiyor. Bazı okullarda notlar kolayca şişirilirken, bazılarında yüksek not almak ciddi emek istiyor. Yani iki öğrenci aynı seviyede olsa bile, daha “not bonkörü” bir okuldan mezun olan öğrenci, diğerinden daha fazla OBP katkısı alabiliyor. Bu durum, özellikle sınavın gidişatını birkaç puanın belirlediği bölümlerde büyük fark oluşturuyor. Sırf okulun kolay not verdiği için biri seni geçebiliyor. Bu sisteme neşter vurulmalı” ikazında bulundu.
Mahmut ÖZAY