KPSS'siz personel alımları için kritik karar

Tüm belediye şirketleri ne yazık ki herhangi bir kurala tabi olmadan personel alımı yapmaktadır. Bu personel alımları her ne kadar İŞKUR'un web sitesinde yer alsa da büyük oranda torpil dönmektedir.

Kamu Denetçiliği Kurumu, İstanbul Büyükşehir Belediyesine 60 kez başvuru yapmasına rağmen hiçbir yazılı ve sözlü çağrılmayan bir adayın başvuru üzerine aldığı kararda, belediye şirketlerine personel alımında daha adil bir yöntem benimsenmesi için yönetmelikte değişiklik yapılmasını istedi.

İşte Kamu Denetçiliği Kurumunun, İstanbul Büyükşehir Belediyesi özelinde verdiği karardan önemli tespitler:

50) İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yasal olarak yürütmekle görevli olduğu hizmetlerin kadrolu personel ve şirket personeli eliyle yürütülmesi durumu mukayese edildiğinde, son on yılın değerlendirilmesinde 2011 yılı sonu itibariyle İstanbul Büyükşehir Belediyesi şirketlerinin personel sayısı (12.092 kişi), belediyenin tüzel kişiliği içerisindeki kadrolu personel sayısından (13.578 kişi) daha az durumda iken 2020 yılı sonu itibariyle şirketlerin personel sayısı (57.956 kişi), kadrolu personel sayısının (13.567 kişi) 4 katının üzerine (yaklaşık 4,3 kat) çıkmıştır. Bu oransal değişim, son 10 yıllık süreçte İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin kamu hizmeti sunumunda hızlanarak devam eden şirketleşme ve hizmetlerin şirket personeli eliyle gördürülmesi eğilimini ortaya koymaktadır. Mahalli idarelerde norm kadro çerçevesinde çalıştırılan toplam personel sayısının her geçen yıl azaldığı, buna karşın hizmet alımı yoluyla çalıştırılan personel sayısının hızla artığı ve temel istihdam biçimi haline geldiği tespiti akademik çalışmalarda da yapılmaktadır. (İstatistiki verilere dayalı bir analiz için bakınız: Sultan KAVİLİ ARAP, Yerel Yönetimlerde Personel Sitemi Üzerine Bir Çözümleme, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 32, 2018, Sayı 1, s. 119-141)

51) Personel istihdamı bakımından 2020 yılı sonu itibariyle İstanbul Büyükşehir Belediyesi tüzel kişiliği ile şirketleri birlikte ele alındığında İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin tüzel kişiliği içerisinde norm kadro usullerine göre istihdam edilen personel oranı yaklaşık % 20’ye düşmüştür. Bu durum İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin % 80’ine karşılık gelen istihdamın, yukarıda detaylarına yer verilen, genel şartlar dışında kısıtlayıcı kurallara tabi olmadan serbest bir şekilde personel alımının yapılabildiği usullerle karşılandığını ve istisnai düzenleme olarak getirilen mahalli idare şirketleri eliyle hizmetlerin karşılanması usulünün mahalli idarelerin yürütmekle görevli olduğu mahalli müşterek hizmetlerin sunumunda asli unsur haline geldiğini ortaya koymaktadır.

56.7) Mahalli idare şirketlerinin bazı işçi alım ilanları, niteliği gereği çok sayıda başvuru alma potansiyeli taşımaktadır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi kariyer portalı üzerinden yapılan başvuru sayıları da bu durumu açıkça ortaya koymaktadır. Kura çekilmeyecek veya KPSS puanı gibi objektif nitelikte farklı bir kritere göre değerlendirmeye alınacak adaylara ilişkin bir sıralama yapılmayacaksa, belediye şirketlerinin devamlı işçi alım ilanı yayınladığı bir ortamda, bir ilana başvuran tüm adayların mülakat usulü ile değerlendirilmesi hayatın olağan akışı içerisinde mümkün görünmemektedir. Bu durumda, tüm alımlar için işe alınacak adayın tespitinde objektif kriterlerin uygulandığını söylemek imkan dahilinde değildir. Bu sebeple, belediye şirketleri üzerinden harcanan kamu kaynaklarının etkin ve verimli bir şekilde kullanılabilmesi, işe alım süreçlerinin kurallı ve denetlenebilir hale getirilmesi ile adil ve şeffaf bir şekilde personel alımının sağlanması amacıyla mahalli idare şirketlerinde hizmetin niteliğine uygun olarak yapılacak personel alımlarında, belirli sayıda adayın değerlendirme süreçlerinden geçebilmesini sağlayacak objektif kriterlerinin belirlenmesi ve düzenleme haline getirilmesine ihtiyaç bulunduğu değerlendirilmektedir. Nitekim, Türkiye Belediyeler Birliği tarafından yapılan değerlendirme de Yönetmelikte kamu kurum ve kuruluşlarınca işçi alımının adil ve şeffaf bir şekilde yapılmasını sağlayacak tedbirlerin neler olabileceğine yönelik açıklamaların yapılmasının işe alım sürecinin daha iyi yönetilmesine katkısı olabileceği gibi uygulamada da birliği sağlayacağının düşünüldüğü kanaatine yer verilmiştir.

Kararı görmek için tıklayınız.karar.pdf